نظریه معروف وی دستور زایشی- گشتاری است که در دهه ۶۰ میلادی انقلابی در زبان‌شناسی معاصر ایجاد کرد.

تا پیش از نظریات وی از ماهیت زبان و چگونگی یادگیری زبان توسط انسان درک درستی وجود نداشت. مقالات و کتاب‌های نوام چامسکی آغازگر پژوهش‌های نوینی در عرصه روان‌شناسی زبان شد.

وی از سال ۱۹۵۵ در موسسه تکنولوژی ماساچوست به عنوان استاد زبان‌شناسی مشغول به تدریس شد و از سال ۱۹۷۶ در همین موسسه به مقام استادی رسید.

چامسکی استاد بازنشسته دپارتمان فلسفه و زبان‌شناسی موسسه تکنولوژی ماساچوست آمریکا نیز هست.

برخی از آثار ترجمه شده چامسکی:

• نئولیبرالیسم و نظم‌جهانی
• آمریکای بزرگ و حقوق بشر
• دهه جنگ سرد: روند جنگ سرد در دهه ۱۹۸۰
• مثلث سرنوشت ساز، فلسطین، آمریکا و اسرائیل
• دمکراسی بازدارنده
• 11 سپتامبر
• سلطه یا بقا: طرح سلطهٔ آمریکایی
• ساختارهای نحوی
• زبان‌شناسی دکارتی: فصلی از تاریخ تفکر عقلگرا
• دانش زبان: ماهیت، منشاء و کاربرد آن
• کنترل رسانه‌ها